30.12.2005: Ders Yapılmayacak

UİT derslerinde ele alınması planlanan konular 26.12.2005 günü tamamlandığı ve öğrencilerin 2.1.2006 Pazartesi günü başlayacak dönem sonu sınavlarına daha iyi hazırlanabilmeleri için, 30.12.2005 Cuma günkü UİT dersleri yapılmayacaktır.

26.12.2005: Döviz Kurlarının Belirleyicileri, Kur Oluşum Teorileri ve Kur Öngörü Yöntemleri

26.12.2005 Pazartesi günkü derslerde, UIT_Guz2005-11.ppt dosyasındaki 83.-129. slaytlar (özellikle 83.-113. slaytlar) ele alındı. Böylece, UİT dersleri 26.12.2005 tarihi itibariyle tamamlanmış oldu.

23.12.2005: Esneklikler, J Eğrisi, Emme Yaklaşımı ve ÖD'ne Parasal Yaklaşım

23.12.2005 Cuma günkü derslerde, UIT_Guz2005-11.ppt dosyasındaki 48.-82. slaytlar ele alındı. Böylece "sabit kurlarda ödemeler dengesinin oluşumu" ile ilgili temel yaklaşımların (esneklikler yaklaşımı (M-L koşulu, döviz piyasasında istikrarsızlık ve J eğrisi), emme yaklaşımı ve parasal yaklaşım) ele alınması tamamlandıktan sonra, esnek kur sistemleri için geliştirilen "döviz kuru teorileri"ne geçilerek akım yaklaşım ve satın-alma gücü paritesi yaklaşımları incelendi. Saat 10:30'daki derste, SBF Öğrenci İşleri Müdürlüğü tarafından öğrenciler arasında "öğretimi değerlendirme" anketi yapıldı.

Aynı dosyadaki 83.-129. slaytlar (özellikle 83.-113. slaytlar) ise 26.12.2005 Pazartesi günü incelenerek dönem tamamlanmış olacak. Bu durumda, 30.12.2005 Cuma günü UİT dersi yapılmasına gerek kalmayacak.

Öte yandan, dersten sonra, kullanılan son ders slaytlarında (62. slayttan sonrakilerde) küçük bazı ekleme ve iyileştirmeler yapıldı ve dosya arşivimize yeniden yerleştirildi: UIT_Guz2005-11.ppt. Portföy dengesi modeliyle ilgili bölüme iki slayt daha eklendi. (Bu dosyada bundan sonra acil olmadıkça yeni değişiklik yapılmayacaktır.)

Bu derste anlatılanlarla ve Pazartesi günü anlatılacaklarla ilgili yararlı, zorunlu okuma kaynakları:

• Kibritçioğlu (1996), 11. Bölüm'den alıntı: "Emme (absorption) Yaklaşımı ve Bazı Uzantıları"
• Kibritçioğlu (1996), 11. Bölüm'den alıntı: "Küçük ve Açık Ekonomilerin Temel Özellikleri"
• The Economist'ten döviz kuru teorileriyle ilgili bir sayfalık bir yazı (önceden de önerilmişti)

19.12.2005: Döviz Kurları, Türkiye'de Kur Gelişmeleri ve Sabit Kurlarda ÖD Oluşumu

19.12.2005 Pazartesi günü saat 12:30 - 14:20 arasında yapılan derslerde UIT_Guz2005-11.ppt dosyasındaki 1.-27. ve 32.-47. slaytlardaki konular ele alındı. 28.-31. slaytlarda yer alan reel döviz kuru konusunun Bahar 2006 yılında ele alınacağı belirtildi. Öğrencilerin uluslararası döviz piyasakarındaki "arbitraj" işlemlerini iyi anlamaları gerektiği vurgulandı. Ayrıca, öğrencilerin 23.12.2005 tarihine dek; Marshall-Lerner koşulunun matematiksel türetmesini araştırıp bulmaları gerektiği ve esnekliklerle ilgili olarak Seyidoğlu (1994) ve Melvin (1989, Ch. 9)'dan grafiksel anlatımı okumalarının yararlı olacağı belirtildi.

Bu ve gelecek derste ele alınacak konularla ilgili diğer yararlı kaynakların şunlar olduğu söylendi:

• Melvin (1989, Ch. 10)
• Kibritçioğlu (1996, Böl. 10)
• Kibritçioğlu: Finansal Krizler ve Riskler (Ders Notu)

Ayrıca, öğrencilere, "regresyon" ile ilgili çok temel ekonometri bilgileri edinebilmeleri için van Marrewijk (2004) makalesinin 52.-56. sayfalardınaki "kutu"yu okumaları önerildi.

16.12.2005: Döviz Kuru Sistemleri ve Döviz Kuru Kavramı

16.12.2005 Cuma günü saat 9:30 - 12:20 arasında yapılan derslerde önce UIT_Guz2005-10.ppt dosyasındaki 102.-103. slaytlarda anlatılanlar tekrarlanıp sonra 113.-128. slaytlardaki konular ele alındı. Böylece, 10. slayt dosyasındaki konular da tamamlanmış oldu. Son derste; UIT_Guz2005-11.ppt dosyasına geçilerek ilk slayttaki döviz kuru kavramları açıklandı.

12.12.2005: Uluslararası Para Sistemi ve Ülkelerin "Kambiyo Sistemi - Rezerv Politikası - Kur Sistemi" Tercihleri

12.12.2005 Pazartesi günü saat 12:30 - 14:20 arasında yapılan derslerde UIT_Guz2005-10.ppt dosyasındaki 76.-112. slaytlardaki konular ele alındı. Öğrencilerin "2. Bretton Woods sistemi" denilen sistem hakkında araştırma yapmaları ve bu nitelemenin hangi dönemdeki hangi ilişkiler için kullanıldığını iyice anlamaları gerektiği belirtildi.

Döviz Piyasaları, Kurlar ve Kur Sistemleri Hakkında Yararlanılabilecek Bazı Kaynaklar:

• BIS (2005): Triennial Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivatives Market - Activity 2004
• van Marrewijk (2004): An Introduction to International Money and Foreign Exchange Markets
• Guijun & Schramm (2003): "China's Foreign Exchange Policies Since 1979: A Review of Developments and an Assessment"
• FRB of New Zealand: "Recent Trends in Foreign Exchange Turnover"
• The Economist (2005): "Economics Focus: Marking the dealer's cards"

9.12.2005: "FDI", Ödemeler Dengesi, Döviz Piyasası ve Denge Döviz Kuru

9.12.2005 Cuma günkü ilk derste 3 İktisat sınıfından Şenay Akyıldız ve Deniz İlke Muslu adlı öğrenciler "uluslararası üretim kuramları" ve "dolaysız yabancı sermaye yatırımları" (FDI) konusunda bir sunuş yaptılar.
(DİKKAT: Bu sunuş konusundan dersi alan bütün öğrenciler final sınavı için tümüyle sorumludur.)

Daha sonra ise, UIT_Guz2005-10.ppt dosyasındaki 68.-76. slaytlar ayrıntılı ek anlatımlarla ele alındı. Böylelikle, bir ülkenin ödemeler dengesi hesapları ile döviz piyasasındaki arz, talep ve denge döviz kurunu ilişkilendirmiş olduk. Aynı zamanda, döviz kuru sistemlerine de sabit kur - esnek kur ayrımı çerçevesinde kısaca değinmiş olduk.

12.12.2005 Pazartesi günkü derslerimizde; uluslararası para sisteminin evriminden söz ederek, ülkelerin kur - rezerv sistemi/politikası bileşimlerini ele alacağız. 10. slayt dosyasını en geç 16 Aralık 2005 Cuma günü tamamlamayı hedefliyoruz.

8.12.2005: Mazeret Sınavı

UİT dersinin mazeret sınavı 8.12.2005 Perşembe günü saat 12:30'da Aykut Kibritçioğlu'nun ofisinde sözlü olarak yapılacaktır. Sınava girecek öğrencilerin mutlaka en kısa sürede dersin öğretim üyesi Prof. Kibritçioğlu ile iletişim kurması gerekmektedir.

5.12.2005: Ödemeler Dengesi Muhasebe Sistemi

5.12.2005 Pazartesi günkü iki derste, UIT_Guz2005-10.ppt dosyasının 19.-67. slaytlarındaki konular ele alınmıştır. İkinci dersin sonlarında Gökhan Apaydın adlı 3 İktisat öğrencisinin 64. slaytla ilgili bir sorusu üzerine, UIT_Guz2005-10.ppt adlı dosya dersten sonra yenilenmiş ve mevcut dosyadaki anlatımı netleştirebilmek için, kafa karışıklığına yol açan 64 numaralı slaytın arkasına yeni bir slayt eklenerek, 64-67. slaytlara kırmızı harf ve işaretle yazılı eklemeler yapılmıştır. Bu slayt dosyasının bundan sonra değiştirilmeyeceği tahmin edilmektedir. Ancak, UIT_Guz2005-11.ppt isimli (gelecek/son) dosyada, önümüzdeki hafta sonuna dek bazı değişiklikler daha yapılabilir.

2.12.2005: "Keynesgil TNT Modeli & Yapısalcı Eleştiri" ve "Ödemeler Dengesine Giriş"

2.12.2005 Cuma günü 9:30 - 12:20 arasında yapılan üç derste önce, TNT modeli iki üretim faktörüne göre ve azalan verimler yasası varsayımı çerçevesinde genişletildi. Böylece, ani talep şoklarının reel döviz kurunu değiştirebileceği gösterildi. Daha sonra ise, modelin kısa dönemdeki fiyat katılıklarına dayalı (Keynesgil) versiyonu çerçevesinde devalüasyon önerisi ele alındı. Bu öneriyle ilgili yapısalcı eleştiri ise üğrencilere ödev olarak verildi: Sachs & Larrain (1993).

İkinci ve üçüncü derslerde, ödemeler dengesi ve alt-hesap grupları ele alındı. Özellikle sermaye hesabıyla ilgili eski ve yeni tasnif biçimleri üzerinde duruldu. Öğrencilerin TCMB'nin "sıcak para" (hot money) tanımını araştırıp öğrenmeleri tavsiye edildi. Gelecek haftaki derslerde, öncelikle ödemeler dengesinin statik aritmetiğinin ele alınacağı ve "çift taraflı kayıt sistemi"nin inceleneceği belirtildi.

Ödemeler dengesi ve döviz kurlarıyla ilgili kaynak önerileri:

• Ödemeler dengesi konulu ders slaytları: UIT_Guz2005-10.ppt (yeniden yenilenecek!)
• Schmitt-Rink ve Bender (1992): "Parasal Ex-Post Büyüklükler"
• Fieleke (1996): What is the Balance of Payments?
• Hartenstein (1996): "Cari Hesap ve Sermaye Hesabı Uyuşmazlıkları İle ilgili Bazı Meseleler"
• Döviz kuru konulu ders slaytları: UIT_Guz2005-11.ppt (yeniden yenilenecek!)
• Kibritcioğlu (1996): "Döviz Kurlarının Oluşumuyla İlgili Kuramlara Giriş"
• Morley (1996): "Sabit ve Esnek Döviz Kurlarında Açık Ekonomide Denge"
• TCMB İnternet Sitesi (ÖD Gelişmeleri ve İstatistikleri; ÖD Raporu ve Uluslararası Rezervler)

28.11.2005: TNT Modeli'nde Hollanda Hastalığı ve Balassa-Samuelson Etkisi

28.11.2005 Pazartesi günü 12:30 - 14:20 saatlerinde yapılan derslerde TNT modeli çerçevesinde Hollanda hastalığı ve Balassa-Samuelson etkisi konuları ele alındı. Cuma günkü derslerde ise TNT modelinin Keynesgil versiyonu ve bununla ilgili yapısalcı eleştiri üzerinde durulacak.

ANKET: Arasınav Notlarınız Beklentinize Ne Derece Uygun?

Lütfen http://groups.yahoo.com/group/Kibritcioglu-UIT/polls adresine girerek, arasınav notlarınızla ilgili olarak sorulmuş olan 5 seçenekli şu anket sorusunu yanıtlayınız:

17.11.2005 tarihinde yapılmış olan ve AÜSBF 3 ve bazı 4 İktisat öğrencilerinin katıldığı Uluslararası İktisat Teorisi dersi arasınavında aldığınız kendi notunuzun yüksekliği ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin doğru/geçerli olduğunu düşünüyorsunuz?

(a) Beklediğimden çok daha yüksek (+ 20 - ...) bir not aldım.
(b) Beklediğimden biraz daha yüksek (+ 10-15) bir not aldım.
(c) Beklediğime çok yakın (+/- 5) bir not aldım.
(d) Beklediğimden biraz daha düşük (- 10-15) bir not aldım.
(e) Beklediğimden çok daha düşük (- 20 - ...) bir not aldım.

[Yanıtınızı verirken, lütfen, 21.11.2005 tarihindeki ilk derste ele aldığımız cevap anahtarı hakkındaki açıklama ve konuşmalarımızı da dikkate alınız.]

van Marrewijk (2002): "The World Economy"

UİT dersinde dönem başında incelediğimiz dünya mal ve hizmet ticaretinin mal ve ülke bileşimiyle ilgili genel gelişme ve karakteristikler hakkında yararlı bir anlatım için van Marrewijk'in aşağıdaki kitabının ilk bölümünü internetten indirerek okumanızı öneririm:

van Marrewijk, C. (2002): International Trade and the World Economy, Chapter 1: The World Economy", London: Oxford University Press, s. 3-25.

[Bölüm 1'i indir] [Bölüm 1 için PPT] [Bölüm 1 için Excel dosyası]

Van Marrewijk bu kitabının belirli bölümlerini Avustralya'da konuk araştırmacı olarak bulunduğu sırada güncelleştirmiş ve "working paper" olarak "An Introduction to International Money and Foreign Exchange Markets" başlığı altında (Ekim 2004) yayınlamıştır. Bu 119 sayfalık metinden mutlaka (!) yararlanmanızı öneririm. Van Marrewijk, ayrıca, 2002 tarihli kitabının başka bir bölümünü "Basic Exchange Rate Theories" başılığı ile güncelleştirmiş ve "working paper" olarak Şubat 2005'te yayınlamıştır.

25.11.2005: TNT Modelinde Dış Borçların Geri Ödenmesi ve Hollanda Hastalığı

25.11.2005 günkü derslerimizde önce, Sachs & Larrain (1993) çerçevesinde ele almakta olduğumuz basit TNT modeliyle ilgili arz ve talep cephesi özelliklerini ortaya koyduk. Daha sonra ise, o modeli kullanarak, uzun yıllar boyunca cari hesap açıkları vererek büyükçe bir borç yükü altına girmiş bir ülkenin birikmiş borçlarını geri ödeyebilmek için yapısal dönüşüme girişmeye kalkıştığında yaşayabilecekleri ve alınabilecek/alması gereken önlemleri tartıştık. Ayrıca, TNT modeli ile ilgili başka bir uygulama örneği olarak, "Hollanda Hastalığı" (dutch disease) konusunu incelemeye başladık.

Derste, ayrıca, Sachs & Larrain (1993)'deki anlatıma ek olarak, Morley_1988-7.pdf'deki anlatımdan da yararlanılabileceği belirtildi. Bunun dışında, The Economist dergisinin 5.2.1998 tarihli sayısında çıkan makaleyi de okumanızı öneririm.

Haftaya; Pazartesi günkü derslerimizde TNT modelini tamamlayarak, 2.12.2005 günkü derslerimizde ise "ödemeler dengesi" (balance of payments) konusunu ele almaya başlamayı planlıyoruz.

21.11.2005: TNT Modeline Giriş

Arasınav sonrasındaki bu ilk iki derste (21.11.2005, Pazartesi, 12:30-14:20); önce arasınav sorusunun yanıtını nasıl verilemsinin beklendiği konuşuldu. Çizilmesi gereken üretim fonksiyonunun özellikleri ve türetilişi bir MS Excel dosyası yardımıyla anlatıldı ve dosyaya yakında buradan ulaşılabileceği belirtildi.

Daha sonra ise, UIT_Guz2005-09.ppt slayt dosyası yardımıyla önce taşıma maliyetlerinin dış ticarete etkisi ve malların ve hizmetlerin dış ticarete konu olabilirlikleri ele alınarak TNT Modeline bir giriş yapılacak.

TNT modeline 25.11.2005 Cuma ve 28.11.2005 Pazartesi günkü derslerde devam edilecek ve konu tamamlanarak ödemeler dengesi (balance of payments) konusuna geçilecek.

Dersi almakta olan öğrenciler, TNT modeliyle ilgili okuma sorumluluğuna Sachs_Larrain_1993-21.pdf ( yenilendi ) adresinden ulaşabilirler.

17.11.2005: Arasınav

UİT dersinin arasınavı 17 Kasım 2005 Perşembe günü saat 12:00'da 226 ve 217 numaralı salonlarda yapılacaktır. Öğrencilerin yanlarında birer hesap makinesi (dört işlem yapan bir makine yeterlidir) ve cetvel bulundurmaları yararlı olabilir. Eğer sınavda hesap makinesi kullanılması gerekirse, sınav sırasında öğrenciler arasında hesap makinesi alış-verişinin yasak olacağı unutulmamalıdır.

Dikkat: Bütün öğrencilerin, kendi numaralarının ait olduğu salonda sınava girmesi gerekmektedir:
226: 97-318 - 03-003
217: 03-301 - 03-630

7.11.2005: Ders Yapılmayacak

3-6 Kasım günlerindeki bayram tatilini izleyen ilk gün olan ve 9.11.2005 günü başlayacak olan arasınavların hemen öncesine rastlayan 7.11.2005 Pazartesi günü saat 12:30-14:20 arasındaki UİT dersleri, öğrencilerin arasınavlara daha rahat hazırlanabilmesi açısından iptal edilmiştir. Gerekiyorsa, bu iki saatlik ders ileride ek dersler yapılarak telafi edilecektir. Buna göre, 31.10.2005 Pazartesi gününden sonraki ilk UİT derslerimiz 21.11.2005 Pazartesi günü saat 12:30-14:20 arasında yapılacaktır.

Slayt Dosyası Numaralarında ve İçeriklerinde Bazı Değişiklikler

UİT derslerinde bundan sonra ele alınacak konuların özetlerinin yer aldığı slayt dosyalarında bazı sıralama ve içerik değişiklikleri yapılmıştır. Son dört slayt dosyasının güncel versiyonlarına aşağıdaki linklerden ulaşılabilir. Bu dosyalarda, arasıonav sonrasında yeniden bazı değişiklik ve iyileştirmeler yapılabilir.

UIT_Guz2005-07.ppt: Uluslararası İşgücü Hareketliliği
UIT_Guz2005-08.ppt: Uluslararası (Uzun Vadeli) Sermaye Hareketliliği: Uluslararası Üretim Kuramları ve Ç.U.Ş. *
UIT_Guz2005-09.ppt: TNT Modeli ve Ödemeler Dengesi
UIT_Guz2005-10.ppt: Döviz Kurları **

* Bu slayt dosyasında, 3 İktisat'tan Fatma Şenay Akyıldız ve Deniz İlke Muslu'nun yapacakları sunuştan sonra bazı değişiklik ve iyileştirmeler yapılabilir.

** Bu dosyada da, anlatım tarihi yaklaştığında bazı değişiklik ve eklemeler yapılabilir.

31.10.2005: Uluslararası İşgücü Hareketliliği

31.10.2005 Pazartesi günü 12:30-14:20 saatlerinde yapılan derslerde önce, Uluslararası Göç Örgütü'nün 2003 ve 2005 yılı raporlarındaki bilgiler yardımıyla, küresel göç hareketleri ve işgücü harketliliği üzerinde duruldu. Daha sonra ise uluslararası işgücü hareketliliğinin işgücü piyasası üzerindeki etkileri Lindert & Pugel (1995: Bölüm 25) yardımıyla incelendi. Basit kısmi denge analizi çerçevesinde, gerek göç veren gerekse göç alan ülkenin (yani özetle bir bütün olarak dünyanın) uluslararası göç nedeniyle net olarak refah artışı sağladıkları belirtildi. İkinci dersin son dakikalarında ise, dış göçün işgücü piyasalarında yaratacağı uyumun büyüme ve dış ticaret (ultra-antitrade) etkileri üzerinde duruldu.

"Uluslararası Üretim: Çokuluslu Şirketler, Dolaysız Yabancı Sermaye Yatırımları (FDI) ve Dış Ticaret" konusunu ise, arasınavdan sonraki ilk uygun tarihte 3 İktisat'tan Fatma Şenay Akyıldız ve Deniz İlke Muslu adlı öğrencilerin anlatmalarına karar verildi.

FDI Konusuyla İlgili Bazı Kaynak Önerileri:

• Dunning, John H. (1989): "The Theory of International Production", in: K. Fatemi (ed.), International Trade: Existing Problems and Prospective Solutions, New York, NY: Taylor & Francis, pp. 45-84.
• Cantwell, J. A. (2000), "A Survey of Theories of International Production", in: C. N. Pitelis and R. Sugden (eds.), The Nature of the Transnational Firm, London: Routledge, 2nd ed.
• Diğer: # Chen (2004) # Milberg (2004) # Ando & Kimura (2003) # Lessard (2003) # Blomström (2002) # Ietto-Gillies (2002) # Törnroos (2000)

28.10.2005: Linder ve Krugman Modelleri ile Uluslararası İşgücü Hareketliliği

28.10.2005 Cuma günkü üç dersimizde, önce 3 İktisat sınıfından Erdem Nur kendi slayt dosyası yardımıyla Linder modelini anlatacak, daha sonra ise Krugman modeli ile Uluslararası İşgücü Hareketliliği (UİH) konularını ele alacağız.

Dikkat: UIT_Guz2005-06.ppt isimli slayt dosyası, Erdem Nur'un anlatımına göre yeniden güncelleştirilmiştir.

UİH İle İlgili Kaynak Önerileri:

• Lindert & Pugel (1995), Bölüm 25
• IOM (2003): World Migration 2003: Managing Migration - Challenges and Responses for People on the Move
• IOM (2005): World Migration 2005: Costs and Benefits of International Migration

24.10.2005: Kemp Modeli

24.10.2005 Pazartesi günkü iki derste, Appleyard & Field (1995: 171-173) ve Krugman & Obstfeld (2000: Bölüm 6.7) Murray C. Kemp'in dışsal ölçek ekonomilerine dayalı modeli ele alındı. Bu konuların yer aldığı slayt dosyası ise güncelleştirildi: UIT_Guz2005-06.ppt . Söz konusu dosya, 28.10.2005 Cuma günü Erdem Nur'un Linder kuramı hakkında yapacağı sunuştan sonra yeniden güncelleştirilebilir.

21.10.2005: Kravis, Posner, Vernon, Hirsch ve Endüstri-İçi Ticaret

21.10.2005 Cuma günü 9:30-12:20 saatlerinde yaptığımız derslerde, alternatif dış ticaret kuramlarını ele almaya başladık. Sırasıyla Kravis (bulunabilirlik), Posner (teknoloji açığı), Vernon ve Hirsch (ürün döngüsü) modellerini inceledikten sonra "endüstri-içi ticaret"in (intra-industry trade) ölçülmesi ve belirleyicilerinden söz ettik. UİT dersiyle ilgili 6. slayt dosyasındaki diğer üç konuyu (Linder tezi, Kemp modeli ve Krugman modeli) ise gelecek haftaki derslerde inceleyeceğiz.

24.10.2005 Pazartesi günkü derslerimizde önce Kemp daha sonra ise Krugman modelini ele alacağız. Eğer Krugman modelini o gün tamamlayamazsak, modele 28.10.2005 Cuma günü devam edip tamamlayacağız. Cuma günü, ayrıca, Krugman modelinden sonra, 3 İktisat'tan Erdem Nur adlı öğrenci, Linder'in ticaret kuramını özetleyecek.

Linder teziyle ilgili bazı önemli/yararlı kaynaklar:

• Staffan Burenstam Linder (1961), An Essay on Trade and Transformation, Stockholm: Almqvist & Wiksell.
• Appleyard & Field (1995): "Alternative Trade Theories"
• Hung: 3110lecture03.ppt
• Erdal M. Ünsal (2005), Uluslararası İktisat, Ankara: İmaj, s. 219-224.
• Rıdvan Karluk (1996): Uluslararası İktisat, İstanbul: Beta, s. 95-96.

Alternatif Dış Ticaret Teorileri Hakkında

21.10.2005 Cuma günkü derslerimizde ele almaya başlayacağımız "alternatif dış ticaret teorileri hakkındaki bazı yararlı internet linkleri şunlardır:

• Alternative Trade Theories and Extensions
• Alternative Theories of Modern Trade
• Alternative Theories of International Trade
• Review of Trade Theories
• John M. Veitch: IRS-Models.ppt

14.10.2005: H-O Modeli, Standart Dış Ticaret Modeli ve Teklif Eğrileri

14.10.2005 Cuma günkü derslerde Heckscher-Ohlin (faktör oranları) modelinin uzantısı niteliğindeki faktör fiyatlarının eşitlenmesi, Rybczynski ve Stolper-Samuelson teoremlerini ele aldık ve böylece 3. slayt dosyasını tümüyle ele almış olduk. Daha sonra ise, standart (neoklasik) dış ticaret modelini (4. slayt dosyası) özetleyerek, teklif eğrileri (5. slayt dosyası) başladık. Ders sırasında ortaya çıkan bazı soruları ise, araştırma ödevi olarak belirledik. Bu sorulardan birisi şuydu: "H-O modeli çerçevesinde göreli mal fiyatları ile göreli faktör fiyatları arasındaki aynı yönlü ilişkinin sebebi nedir? Göreli faktör fiyatları neden serbest ticaret sayesinde eşitlenir?" 17.10.2005 Pazartesi günkü derslerimizde, 5. slayt dosyasını kullanarak teklif eğrileri, ticaret-büyüme ilişkisi, yoksullaştıran büyüme (immiserizing growth) ve dış ticaret haddi göstergeleri üzerinde durarak alternatif dış ticaret teorilerini ele almaya başlayabilecek duruma gelmeyi planlıyoruz.

10.10.2005: Sektöre Özgü Faktörler Modelinden Heckscher-Ohlin Modeline Geçiş

10.10.2005 Pazartesi günü 12:30 - 14:20 saatlerinde yaptığımız derslerimizde, önce, sektöre özgü faktörler modelinde hareketli üretim faktörünün (yani emeğin) serbest ticarete geçilmesi durumunda refah değişmesi açısından niçin genel bir belirsizlikle karşılaştığını tartıştık; daha sonra ise, Heckscher-Ohlin (H-O) modelinin temel varsayımlarını ele almaya başladık. Dersin bitiminde, ilk konuyla ilgili tartışmamızı, elektronik tartışma platformumuzda sürdürmeye "karar verdik". 14.10.2005 Cuma günkü derslerde H-O modelini ayrıntılı biçimde ele alacak ve bu modelle ilgili belli başlı teoremleri incelemeye başlayacağız.

7.10.2005: Ricardo'da Denge Fiyatının Oluşumu ve SÖF Modeline Giriş

7.10.2005 Cuma günkü derslerde iki soruluk bir quizin ardından Ricardo'nun modelinde açıkça ele alınmayan "Dünya denge fiyatının oluşumu" meselesini nispi arz (RS) ve nispi talep (RD) eğrileri yardımıyla incelendi. Daha sonra ise, Ricardo'gil modeldeki ücret, döviz kuru ve mal sayısı genişletmelerinden söz edilerek dış ticaret kuramlarında gelir dağılımı meselesini dikkate almaya daha uygun bir model olan "sektöre özgü faktörler modeli"ne giriş yaplıldı.

UİT Elektronik Tartışma Platformu açıldı...

İB dersiyle ilgili ders dışı iletişim, görüş alış-verişi ve tartışmalarımızı canlandırmak, güçlendirmek için oluşturulan "elektronik tartışma platformu"na dersi alan öğrencilerin üyelik işlemleri tamamlandı ve böylece platform kullanıma açıldı.
(Dikkat: Dersi almayanların, SBF öğrencisi olsalar bile bu platforma üye olmaları olanaksızdır.)

Dersle İlgili Arşiv ve Linklerde Önemli Güncelleştirme

UİT dersiyle ilgili slaytlara, okuma metinlerine, tartışma platformuna nereden ulaşabileceğinize ilişkin bilgiler, UİT dersiyle ilgili anasayfada güncelleştirilmiştir:
politics / geocities / kibritcioglu
Eş içerikli bu 3 sayfadan herhangi birisindeki 6, 7 ve 8 numaralı linklere özellikle dikkat ediniz...
Söz konusu slayt arşivi ve tartışma platformu linklerine, bu sayfanın sağ üst köşesindeki "Yararlı Bağlantılar" bölümünden de ulaşabilirsiniz.

3.10.2005: Ricardo'nun "Karşılaştırmalı Üstünlükler" Kuramı

3.10.2005 Pazartesi günü saat 12:30 - 14:20 arasında yaptığımız derslerde, UIT_Guz2005-02.ppt isimli slayt dosyasındaki ilgili grafikler kullanılarak Ricardo'nun karşılaştırmlaı üstünlükler yaklaşımı farklı yönleriyle ele alındı. 7.10.2005 Cuma günkü derse Krugman-Obstfeld çevirisinde s. 8'de yer alan Şekil 2-3 (Dünya Nispi Arzı ve Talebi) incelenerek başlanacağı belirtildi.

30.9.2005: Öğrenci tanıtım formlarını teslim için son gün...

Aykut Kibritçioğlu'ndan aldığınız UİT, UİP veya İB dersleri için doldurulmuş ve güncel fotoğraflı olarak teslim etmeniz gereken öğrenci formlarını en son 30.9.2005 Cuma günü saat 15:30'a dek iletebilirsiniz. Boş formları Yahoo-Groups'tan (ogreform.pdf) indirebilirsiniz. Yahoo-Groups'a üyelik için de son gün 30.9.2005'tir (24:00).

30.9.2005: "Mutlak Üstünlükler"den "Karşılaştırmalı Üstünlükler"e Geçiş

30.9.2005 Pazartesi günü saat 9:30-12:20 arasında yaptığımız derslerimizde; önce, UİT dersiyle ilgili bazı açıklamalarda bulunuldu ve İB dersi için olduğu gibi UİT dersi için de öğrencilere yönelik bir elektronik tartışma platformu oluşturuluacağı belirtildi. Daha sonra ise, UIT_Guz2005-02.ppt isimli slayt dosyasının başlarındaki, Adam Smith ile ilgili slaytlar ele alındı. Son dersin sonlarına doğru ise Ricardo modeli ve karşılaştırmalı üstünlükler kavramı ele alınmaya başlandı. Dersi alan öğrencilerin, 3.10.2005 Pazartesi günkü derslere Krugman - Obstfeld, Appleyard - Field veya benzeri bir (yabancı) uluslararası iktisat ders kitabından Ricardo modeline çalışarak gelmelerinin çok yararlı olacağı belirtildi.

Elektronik Sınıf Listesine Kayıtlar Sürüyor... Süre Azalıyor...

Şu ana dek UİT dersiyle iligili Yahoo Group'a, dersi almakta olan AÜSBF İktisat Bölümü öğrencilerinden 70'i üye olmuş ve bunların toplam 49'u elektronik sınıf listesine kaydını gecikmeden yapmıştır. Öğrenci formunu (ogreform.pdf) teslim eden öğrencilerin toplam sayısı ise sadece 5'tir! Bütün bu elektronik üyelik ve kayıt işlemleri ile form teslimi için son günün 30 Eylül 2005 olduğunu lütfen unutmayınız.

26.9.2005: Erken Dış Ticaret Teorileri ve Smith'te Dış Ticaret

26.9.2005 Pazartesi günü saat 12:30-14:20 arasında yaptığımız derslerimizde; önce, ileriki günlerde ele alınacak temel dış ticaret kuramlarının bulguları özetlendi (UIT_Guz2005-01.ppt isimli dosyanın son 3 slaydı). Daha sonra ise, UIT_Guz2005-02.ppt isimli slayt dosyasının başındaki, erken dış ticaret teorileri ele alınmaya başlandı. Merkantilistler ve fizyokratların görüşleri özetlenerek Adam Smith'in görüşlerine geçildi. Öğrencilerin, 30.9.2005 günü yapılacak derslere, Adam Smith ile ilgili olarak mutlaka şu makaleleri okuyarak gelmeleri istendi: Bolum-04-AdamSmith.pdf ve Kibritçioğlu (2002).

23.9.2005: UİT Dersinin Konuları ve Dünya Ticareti Hakkında Bazı Gözlemler

23.9.2005 Cuma günü saat 9:30-12:20 arasında yaptığımız derslerimizde, önce UİT ve UİP derslerinin konularının neler olduğu anlatıldı. Daha sonra ise, dünya mal ve hizmet ticaretiyle ilgili bazı temel gözlemler ele alındı. UIT_Guz2005-01.ppt isimli slayt dosyasındaki ilk 60 slayt bu hafta işlenmiş oldu. 26.9.2005 Pazartesi günkü derslerimizde ilk dosyadaki 61. slayttan başlayarak dersimize devam edeceğiz. Bu derse gelmeden önce şu iki makaleyi Yahoo Group arşivimizden indirerek okumanızda yarar bulunmaktadır: Bolum-01-ulregu.pdf ve Bolum-03-Merkantilistler.pdf. En geç 30.9.2005 Cuma günkü derslerimize gelmeden önce, Bolum-04-AdamSmith.pdf adresindeki makaleyi de okumanız yerinde olacaktır.
Not: Önceki cümlede geçen 3 bölüm Kibritçioğlu (ed.) (1996)'daki (Uluslararası Makroiktisat - Okumalar) ilk dört bölümden üçüdür. Fakat dosyaların içinde ilk sayfalarda yer alan numaralar, kitabın bu ilk baskısındaki değil, henüz taslak halindeki ikinci baskısına göre bölüm numaralarını göstermektedir. Bu nedenle, dosyaların isim veya ilk sayfalarında geçen bölüm numaralarından çok makalelerin başlıklarını dikkate alarak sizden okumanız istenen konularda okuma yapmanızı tavsiye ederim.
Dikkat: Az önce yaptığım bir değişikliğe göre, UIT_Guz2005-01.ppt isimli slayt dosyasının en sonundaki 10 slaydı UIT_Guz2005-02.ppt isimli slayt dosyasının en başına, 2. slayt dosyasının en başındaki tek slaydı ise ilk slayt dosyasının en sonuna kaydırdığım için, ilk dosyadaki slayt sayısı 72'den 63'e inerken, ikinci dosyadaki slayt sayısı 63'den 72'ye çıktı.
23.9.2005 Günkü Derslerde Anlatılanlarla İlgili Yararlı Linkler:
(1) UN: Available Classifications (ISIC, STIC, ...)
(2) WTO: Trade Statistics
(3) Network of world merchandise trade by region, 2001-03
(4) Network of world merchandise trade by product and region, 2001-03
(5) UNCTAD Statistics
(6) UNCTAD's FDI Database
(7) UN Commodity Trade Statistics Database (UN Comtrade)
(8) International Organization for Migration (IOM): World Migration 2005: Costs and Benefits of International Migration

Öğrencilerin Doldurması Gereken Elektronik Sınıf Listesi

Güz 2005'te UİT dersini almakta olan bütün öğrencilerin, dersle ilgili Yahoo Group'a üye olduktan sonra, "UIT Dersi Sinif Listesi" adresine girerek "Add Record" komutu ile kendi numara, isim, soyadı, sınıf, dersi kaçıncı kez aldığı ve email adresi hakkındaki soruları yanıtlayarak elektronik sınıf listesine kaydolmaları gerekmektedir. Söz konusu listeye dersi alan 3 ve 4 İktisat öğrencilerinin tamamının kaydolması gerekmektedir.
Son Tarih: 30 Eylül 2005, saat 24:00.

UIT ders slaytları ve eski sınav soruları arşive yerleştirildi...

UİT dersinde Güz 2005'te kullanılacak bütün ders slaytlarının (10 adet) ilk sürümleri (versiyonları) Yahoo Groups'un Files bölümüne yerleştirildi. Bu dosyalarda, dönem içinde bazı değişiklik veya iyileştirmeler yapılabilir. Bu bakımdan, dosyaları indirip bastırmadan önce, yanındaki yaratılma/güncelleştirilme tarihine bakmanız yararlı olabilir.
Ayrıca, aynı yerde UİT ve UİP derslerinde geçen yıllarda sorulan çok sayıda sınav sorusu ve UİT dersleri çerçevesinde öğrencilerin okuması gereken bazı makale ve kitap bölümleri de yer almaktadır.
Dosyaların, en geç 26 Eylül 2005 Pazartesi gününden itibaren Yahoo'dan sorunsuz indirilebileceği tahmin edilmektedir. Bu arada, eğer herhangi bir güçlükle karşılaşırsanız, lütfen isim, soyadı, numara ve dersin adıyla birlikte, karşılaştığınız güçlüğü dersin öğretim üyesine email atarak haber veriniz.

19.9.2005: İlk UİT dersleri yapıldı...

19.9.2005 Pazartesi günü 12:30-14:20 arasındaki ilk iki dersimizde, Yahoo Groups'ta arsivlenen UIT_Guz2005-01.ppt isimli ve "Giriş - Merkantilistler - Fizyokratlar - Smith" konulu ilk Power Point slayt dosyası yardımıyla (1/72 - 9/72 numaralı slaytlar) UİT dersine başlangıç yapıldı. Öğrencilerden bu dersle ilgili istek beklentiler dile getirildi. UİT ders planının ve ilgili okuma kaynak ve önerilerinin http://politics.ankara.edu.tr/~kibritci/uit-guz2005.html adresinde yer aldığı belirtildi. 23.9.2005 Cuma günkü üç dersimizde 10/72 numaralı slayttan başlanarak derse devam edileceği belirtildi.
Dikkat: Yahoo'daki teknik bir sorun nedeniyle UIT_Guz2005-01.ppt isimli ilk slayt dosyası henüz arşive yüklenemedi. Yahoo Groups'a üyelik başvurusu yapan ilk öğrencilerin başvuruları da henüz bu nedenle kabul edilmedi.

UİT dersi hakkındaki haberler bu sayfada yayınlanacak...

AÜSBF'de Güz 2005 yarıyılında vereceğim "Uluslararası İktisat Teorisi" (UİT) dersiyle ilgili güncel haber ve duyurular bu sayfada arşivlenecektir.
Dersle ilgili ana web sayfası şudur:
http://politics.ankara.edu.tr/~kibritci/uit-guz2005.html
Ders planı ve okuma kaynakları ile ilgili bilgiler o sayfada yer almaktadır. Ders slaytlari ile ilgili Yahoo arşivine ise şu adresten ulaşılabilir:
http://groups.yahoo.com/group/Kibritcioglu-UI/
Dönemin ilk dersleri, 19 Eylül 2005 Pazartesi günü 12:30 - 14:20 saatlerinde yapılacaktır.
Final sınavına girebilmek için derslere devam zorunluluğu olduğu unutulmamalıdır. UİT dersini alacak bütün öğrencilere başarılar dilerim.
AK
Not: Güz 2005'te AK tarafından verilecek diğer dersler hakkında bilgi için
http://politics.ankara.edu.tr/~kibritci/courses.html
sayfasına bakılabilir.