İnternet Üzerinden Okunabilecek İngilizce Dergiler & Günlükler

UİT, UİP ve İB gibi derslerde öğrenmekte olduklarınızla ilgili bilgilerinizi derinleştirmek ve İngilizcenizi geliştirmek için düzenli olarak aşağıdaki iktisat dergilerinin internet versiyonlarını okumanızı tavsiye ederim:

• The Economist
• Finance & Development (Arşiv)
• FED Dergileri: St. Louis, Atlanta, Chicago gibi.

Ayrıca, bazı önemli iktisatçıların internet günlükleri (blogs) de mutlaka takip etmeniz gereken sayfalar arasında. Örnek:

• Dani Rodrik
• Gregory Mankiw
• Brad DeLong
• Diğer Bazı Önemli Günlükler (NEA'ın Seçtikleri)

29.10.2007: Cumhuriyet Bayramı

Bayram tatili nedeniyle 29.10.2007 Pazartesi günkü dersler yapılmayacak.

Cumhuriyet Bayramınız kutlu olsun!

26.10.2007: Alternatif Dış Ticaret Teorileri & Thomas J. Sargent (!)

26 Ekim 2007 Cuma günkü derslerde önce öğrencilerin derse devam istatistikleri hakkında bir değerlendirme yapıldı; öğrencilere bazı uyarı ve tavsiyelerde bulunuldu. Daha sonra ise, alternatif dış ticaret kuramları ele alınmaya başlandı: UIT_Guz2007-07.ppt. İki derste, Linder'in teoremine kadarki bölüm işlendi.

Derslerde; Kravis'in yaklaşımından hareketle "gerçek hayatın dinamikliği" ve "iktisatta matematik kullanımı" bağlamında, Thomas J. Sargent ve "yeni klasik iktisat"tan (new classical economics) da söz edildi:

Thomas J. Sargent & A. Kibritçioğlu, 7 Mart 2002, University of Illinois at Urbana-Champaign

ÖNEMLİ: Güz 2007 Derse Devam İstatistikleri

22 Ekim 2007 itibariyle, UİT dersi için Güz 2007 yarıyılındaki ilk 10 ders gününü tamamlamış bulunuyoruz. "Bu ana dek" yapılan yoklamalara göre, dersi ilk kez alanlardan aşağıda öğrenci numaraları listelenmiş olan 26 kişi, derse devam barajı olan % 70'i geçemediği için Final Sınavına giremeyecek durumda gözükmektedir:

96080396
00080368
01080367
02080374
03080308
03080353
03080364
04080010
04080072
04080125
04080182
04080207
04080221
04080296
04080312
04080333
04080340
04080349
05080025
05080065
05080187
05080276
05080355
05080393
07912108
07912118

Eğer numaranız yukarıdaki listedeyse, o zaman, dönemin geri kalan derslerinde katılım oranınızı mutlaka yükseltmeye çalışmalı ve dönem sonundaki genel katılım oranınızı en az % 70'e dek yükseltmek zorundasınız.

Dersi ilk kez almakta olan 31 öğrenci ise "şu an için" derslere en az % 70 devam oranını sağlamış durumdadır. Final sınavından 7-10 gün önce, dersi ilk kez alan toplam 57 öğrenciden hangilerinin % 70 devam oranını tutturamadığı ve dolayısıyla final sınavına girme hakkını kesinlikle yitirdiği ayrıca (AÜSBF Öğrenci İşleri Müdürlüğü tarafından da) duyurulacaktır.

Derse kayıtlı olan öğrencilerin toplam sayısı 106'dır. Bu öğrencilerin 57'si dersi ilk kez almaktadır. Bu 57 öğrencinin ve dersi tekrarlayan 49 öğrencinin derse devam oranları geçen 10 ders günü itibariyle aşağıdaki grafikte gösterilmiştir:

Buna göre, Güz 2007 yarıyılındaki derse devam istatistikleri Güz 2006'dakine kıyasla ciddi ölçüde düşük seyretmektedir.

Bugüne dek derslere çok büyük ölçüde katılmış olan öğrencilere özellikle teşekkür eder, derse olan ilgilerinin bundan sonra da sürmesini ve derslerde daha aktifleşmelerini dilerim:

NESLİHAN ŞEN % 100
MUSTAFA CAN TÜTÜNCÜ % 100
SEDA KUTLUER % 100
ALİ KOYUNCU % 100
ARKIN KOŞAR % 100
MUHAMMET EMRE ERDEM % 100
MELEK GÖRMEZOĞLU % 100
ZÜBEYDE POLATSOY % 90
AYÇA KAYA % 90
GAMZE GÜLDOĞAN % 90
BERSU BAHTİYAR % 90
GÖKÇE ÖZYİĞİT % 90
SILA AKÇAY % 90
ÖZAY PİNDUK % 90
FATİH KANDEMİR % 90
AYŞEN F. GÜVEN % 90
MURAT AYDIN % 90
ESRA ALPDOĞAN % 90
ŞEYMA AKMAN % 90
ÖZLEM AKGÜL % 90
ASLI ÖZGÜR AKTAY % 90
MELEK BABAHANOĞLU % 90
NİHAL ŞAHİNGÖZ % 90

Bütün öğrencilerin bireysel derse devam oranları, yarınki derslerdeki yoklama sırasında öğrenilebilir.

Aydınonat: Modern Uluslararası İktisat Teorisinin Kökenleri

Dr. N. Emrah Aydınonat'ın Modern Uluslararası İktisat Teorisinin Kökenleri: Karşılaştırmalı Üstünlükler, Neo-Klasik Fiyat Teorisi ve Heckscher-Ohlin Teoremi adlı kitabı Ankara'daki (Cebeci) Siyasal Kitabevi (Tel: 0312 424 03 08)tarafından yayınlandı.

Bu kitap UİT dersini almakta olan bütün öğrenciler için yararlı bir ek kaynaktır.

Alternatif Dış Ticaret Teorileri

22 Ekim 2007 günkü UİT dersleri itibariyle, mutlak (Smith) ve karşılaştırmalı (Ricardo, Heckscher-Ohlin) üstünlüklerle ilgili dış ticaret analizlerimizi bitirdik ve standart (neoklasik) dış ticaret teroisine ulaştık. Artık, 26 Ekim 2007'den itibaren, buna alternatif nitelikteki daha yeni dış ticaret kuramlarını ele almaya başlayacağız.

Alternatif dış ticaret teorileriyle ilgili yararlı (zorunlu?) okuma metinleri şunlardır:

• Appleyard & Field (1995): "Alternative Theories of Trade and Intra-Industry Trade" [Teknoloji Açığı, Ürün Döngüsü, Linder, Kemp ve Krugman Modelleri ve Endüstri-içi Ticaret]
• Halil Seyidoğlu (2007): Uluslararası İktisat, İstanbul: Güzem Can, s. 102-114.
• Rıdvan Karluk (1996): Uluslararası İktisat, İstanbul: Beta, s. 95-96. [Linder]
• Erdal M. Ünsal (2005), Uluslararası İktisat, Ankara: İmaj, s. 219-224. [Linder]

Yoksullaştıran Büyüme

Jagdish Bhagwati'nin "yoksullaştıran büyüme" (immiserizing growth) ile ilgili özgün makalesine (okuldaki bilgisayarlardan internete girerek) şu linkten ulaşabilirsiniz: Bhagwati (1958).

Öte yandan, bu teorik makale ile ilgili az sayıdaki ampirik çalışmaya örnek olarak bak.: Sawada (2003). Sawada; literatürde YB diye bilinen ve ancak teorik olarak olanaklı görülen (yani uygulamada pek karşılaşılmayacağı savunulan) durumun aslında 2. Dünya Savaşından sonra özellikle bazı Afrika ve Latin Amerika ülkelerinde 34 farklı dönemde ortaya çıktığını iddia etmektedir.

22.10.2007: "Uluslararası Denge Fiyatının Oluşumu" ve "Dış Ticaret-Büyüme İlişkisi"

22 Ekim 2007 Pazartesi günkü derslerde önce, dönemin geri kalan bölümünde hangi konuların hangi gün ele alınacağı konusundaki tahmin ve planlar hakkında konuşuldu: Ders-Plani.ppt. Daha sonra ise, 6. anlatım dosyası yardımıyla, "uluslararası piyasalarda denge fiyatının oluşumu" (Mill'in teklif eğrileri yaklaşımı ve göreli arz-talep analizi) ve "dış ticaret - büyüme İlişkisi" (Bhagwati'nin yoksullaştıran büyüme yaklaşımı dahil) hakkındaki kuramsal analizler ele alındı.

19.10.2007: Heckscher-Ohlin Teoremi ve Uzantıları

19 Ekim 2007 Cuma günü 11:30-13:20 arasında yapılan iki derste, Heckscher-Ohlin teoremi ve onunla ilgili temel teoremler incelendi: Anlatım Dosyası & Okuma Sorumluluğu.

Stnadart (Neoklasik) Dış Ticaret Teorisi ile ilgili anlatım dosyasının ve okuma metninin sınıfta ayrıca ele alınmayacağı ve ama öğrenciler tarafından mutlaka okunup anlaşılması gerektiği belirtildi.

22 Ekim 2007 Pazartesi günkü derslerde, "Uluslararası Denge Fiyatının Oluşumu" (Teklif Eğrileri ve Dış Ticaret Hadleri) ve "Ticaret-Büyüme İlişkisi" konuları ele alınacak: Anlatım Dosyası.

Geçmişte UİT ve UİP Derslerinin Sınavlarında Sorulan Sorular

1994 yılından bu yana AÜSBF'de verdiğim veya verilmesine ortak olduğum bütün Uluslararası İktisat Teorisi (UİT) ve Uluslararası İktisat Politikası (UİP) derslerinin arasınav ve final sınavlarında sorulan sorulara, Güz 2007 yarıyılında UİT dersini almakta olan öğrenciler UİT ve UİP kısaltmalarına tıklayarak ulaşabilirler.

Bu yıldan itibaren UİT ve UİP derslerinin konuları yeniden düzenlendiğinden (veya başka bir deyişle, eskiden UİP dersinde anlatılan bazı konular artık UİT'de, UİT dersinde anlatılan bazı konular ise UİP derslerinde ele alınacağından), Güz 2007'de UİT dersini alacak öğrencilerin UİP sorularına da bakmaları yararlı olacaktır.

UİT Güz 2007 Ders Sayfası & Tartışma Platformu

İlgili elektronik ziyaretçi istatistiklerine göre, UİT dersini almakta olan 3 (ve 4) İktisat öğrencilerinin, http://kibritcioglu.com/iktisat/uit-guz2007.html adresindeki ders sayfasından neredeyse hiç yararlanmadıkları görülmektedir. Oysa, UİT dersini almakta olan öğrencilerin, bu "blog"un yanı sıra, belirtilen sayfadaki açıklama, kaynak ve bilgilerden de yararlanmaları, dersteki başarıları için mutlaka zorunludur.

Öte yandan, elektronik tartışma platformuna da ilginin "sıfır" düzeyinde olduğu dikkat çekmektedir. Oysa bu platform da, dersi almakta olan öğrenciler için kurulmuştur ve öğrencilerin platforma UİT dersiyle ilgili soru, cevap, haber ve yorumlarıyla aktif katılımı beklenmektedir. (Dersi alan ve gruba üye olan öğrencilerin gönderecekleri emailler benim denetimimden geçtikten sonra diğer üyelere gönderileceği için, attığınız/atacağınız emaillerin üyelere ulaşmasında bazen gecikmeler olabilir. O bakımdan, lütfen, gruba email atarken aynı emaili "galiba bir teknik sorun var, hâlâ listeye dağılmadı" endişesiyle birden fazla kez göndermeyiniz.)

Dünya Ticaretinin Yönü, Büyüklüğü ve Dış Ticaret Teorileri

Dünya ticaretinin yönü, büyüklüğü ve ilgili dış ticaret teorileri hakkında anlatılanlar üzerinde çalışırken içine gireceğiniz araştırma, okuma ve düşünme süreci ile ilgili bazı (yardımcı) sorular "UIT_Guz2007-Ek-1.ppt" dosyasından edinilebilir. Bu slayt dosyasının ilk sayfasında bir özet tablo bulunmaktadır ve 2. sayfadaki sorular bu tablodaki numaralara atıfta bulunularak hazırlanmıştır.

Bu dosyadaki tablo ve soruların, derse çalışan öğrencilerin çabalarını sistematize etmelerinde yararlı olacağını ümit ediyorum.

Söz konusu dosya hakkında, 19 Ekim 2007 Cuma günkü derste de bazı açıklamalar yapılabilir.

15.10.2007: Ricardo'nun Karşılaştırmalı Üstünlükler Modeli & Sektöre Özgü Faktörler Modeli

15 Ekim 2007 Pazartesi günkü iki derste, 3. anlatım dosyasında yer alan bütün konular tamamlandı. Derslerde önce David Ricardo'nun karşılaştırmalı üstünlükler görüşü grafiksel olarak incelendi. Daha sonra ise Sektöre Özgü Faktörler Modeli işlendi. Böylece, gelecek derslerde Heckscher-Ohlin modelini (4. dosya) inceleyebilecek hale geldik.

İlk dersin başında yapılan dönemin 4. kısa sınavında ise, şu iki soru soruldu:

(1) Ricardo’nun karşılaştırmalı üstünlükler modeli, "bölüşüm" meselesini ele almak için uygun değildir. Niçin? Açıklayınız. (40 puan, 2 dak.)

(2) Sektöre-özgü (specific) faktörler (SÖF) modeli aslında bir "kısa dönem" (short run) modelidir. Niçin? Açıklayınız. (60 puan, 2 dak.)

12.10.2007: Bayram Tatili Nedeniyle Ders Yapılmayacak

Ramazan Bayramı nedeniyle, 12 Ekim 2007 Cuma günü ders yapılmayacak. Gelecek dersler, 15 ekim 2007 Pazartesi günü saat 14:30-16:20 arasında.

MS Excel Yardımıyla "Tatilde" UİT Çalışmak İsteyenlere...

Microsoft Excel paket programı yardımıyla Krugman ve Obstfeld'in Uluslararası İktisat kitabındaki belli başlı konulara çalışmak isteyenlere, "Economics in Excel" adlı sayfaya girmelerini ve oradaki konu başlıklarına göre, ilgili MS Word ve MS Excel dosyalarını indirerek kendi başlarına üzerinde çalışmalarını tavsiye ederim.

Örneğin, gelecek hafta derslerimizde ele alacağımız "sektöre özgü faktörler modeli" hakkında çalışmak için Word dosyasını indirip oradaki açıklama, talimat ve sorulara göre Excel dosyası üzerinde çalışabilirsiniz.

Bu öneri; dersi alan bütün öğrenciler için uyulması zorunlu olmamakla birlikte, hem UİT hem de MS Excel çalışmak isteyen hevesliler için çok yararlı bir öneridir. :)

Bhagwati: Serbest Ticaret mi, Korumacılık mı?

Ünlü iktisatçı Jagdish Bhagwati, dün Dünya Ticaret Örgütü'nde bir konferans vermiş. Konferansta dağıtılan kısa makaleye buraya, sunuşuyla ilgili ses kaydına ise buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. (Özellikle, ileride yurt dışında iktisat master'ı/doktorası yapmayı düşünenlerin bu kaydı dinlemeleri çok yararlı olabilir!*) Konferansın başlığı "The consensus for free trade among economists — has it frayed?" imiş.

Bhagwati'nin, 2004 yılında yayınlanan "In Defense of Globalization" adlı ünlü kitabının geçen ay yeni baskısı yapıldı. Öte yandan, çok yakında piyasaya "Termites in the Trading System: How Preferential Trade Agreements are Undermining Multilateral Free Trade, and Terrified by Trade: The Paradox of Protectionism in the United States" adıyla yeni bir kitabı daha çıkacakmış. Dünkü konferansı da doğal olarak bu iki kitaptaki temel soruyla ilgili: İktisatçılar arasında serbest ticaret hakkında var olan uzlaşma sona mı erdi?

* İktisadi büyüme konulu benzer bir ses kaydı için ise şuraya tıklayabilirsiniz: Paul Romer.

8.10.2007: Adam Smith'ten David Ricardo'ya Dış Ticaret Teorisi

8 Ekim 2007 Pazartesi günkü iki derste, 3. anlatım dosyası yardımıyla, önce Adam Smith'in mutlak üstünlükler görüşü ve "artık kapağı" yaklaşımı (ek kaynak) ele alınıp David Ricardo'nun karşılaştırmalı üstünlükler görüşüne geçildi.

15 Ekim 2007 Pazartesi günkü derslerde ise, Ricardo'nun dış ticaret modeli tamamlanıp Sektöre Özgü Faktörler Modeli ve Heckscher-Ohlin modeli'ne (4. slayt dosyası) geçilecek.

8 Ekim'deki ilk dersin başında yapılan kısa sınavda, şu iki soru soruldu:

(1) David Ricardo, İngiltere için “serbest ticaret”ten yana mıydı? Niçin? Açıklayınız. (60 puan, 5 dak.)

(2) Serbest ticaret, ülkelerin tüketim olanaklarını niçin ve nasıl genişletir? Şekil yardımıyla açıklayınız. (40 puan, 5 dak.)

5.10.2007: Erken Dış Ticaret Teorileri ve Adam Smith

5 Ekim 2007 Cuma günkü iki derste, 3. anlatım dosyası yardımıyla, önce merkantilistler ve fizyokratların dış ticaret teorisi ve politikasına katkıları tartışıldı, daha sonra ise, Adam Smith'in dış ticaret ile ilgili görüşleri (ek kaynak) ele alınmaya başlandı. 8 Ekim 2007 Pazartesi günkü derslerde, Adam Smtih'in mutlak üstünlükler görüşü ve ve artık kapağı yaklaşımı ele alınıp Ricardo'nun karşılaştırmalı üstünlükler görüşüne geçilecek.

1.10.2007: Çekim Modeli & URG

1 Ekim 2007 Pazartesi günkü derslerde önce dönemin 2. kısa sınavı yapıldı. Kısa sınavda şu sorular soruldu:

(1) "Çekim modeli" (gravity model) nedir? Ne amaçla geliştirilmiştir? Modeli kullanan iktisatçıların temel bulguları nelerdir? Özetleyiniz. (66 puan, 6 dak.)

(2) Merkantilistler ile fizyokratların dış ticaret (politikaları) hakkındaki görüş ve yaklaşımlarını kısaca karşılaştırıp özetleyiniz. (34 puan, 4 dak.)

Daha sonra ise, "Çekim Modeli" başlıklı konu iki öğrenci (Melek Görmezoğlu & Melek Babahanoğlu) tarafından anlatıldı. Kalan sürede, 3. anlatım dosyasındaki konulara geçilip "uluslararası rekabet gücü" kavramı üzerinde duruldu.

5 Ekim 2007 Cuma günkü derslerde, 3. dosyadaki konular üzerinde çalışılacak.